| |
|
Türk Musikisi Sözlüğü
|
|
|
|
A B C-Ç D E F G H I-İ J K L M N O-Ö P R S-Ş T U-Ü V Y Z
|
|
| âb |
su , şarap ,yağmur |
| âb-tâb |
güneş ,şarap, sarhoş |
| âb-ı hayat |
hayat suyu,güzelin dudadığı,içeni ölmezliğe kavuşturan masal suyu |
| âbad |
bayındır , şenli |
| âbâd |
tükenmez zamanlar |
| âbâdan |
şenlikli |
| abdal |
evliyalar , erenler |
| abes |
lüzumsuz , nafile ,akla sağ duyuya aykırı olan |
| acaib |
şaşılacak şey |
| ağyar |
başkaları,gayrılar,yabancılar,rakip |
| âfâk |
ufuklar ,bütün dünya |
| âfet |
çok güzel insan , sakınılacak hâl |
| âfet-zede |
büyük belaya uğramış |
| âfitab |
güneş , güzel kimse ,parlak yüz |
| âgâh |
uyanık |
| âgaz |
başlama |
| âguş |
kucak |
| ahd |
bir işi üstüne alıp söz verme , yemin |
| âheste |
yavaş , ağır |
| âhir |
en son , en sonra |
| ahlâf |
bizden sonra gelecek olanlar |
| ahsen |
en güzel , yakışıklı |
| ahter |
yıldız |
| âhû |
ceylan , güzel göz , güzel genç |
| ahvâl |
durumlar , oluşumlar , bulunuşlar |
| ahzân |
hüzünler , tasalar |
| âkibet |
son , bitim |
| aks |
bir yere vurma , çarpma |
| aksâ |
uzakta bulunan , ırak |
| âlâm |
izler , işaretler |
| âlem |
dünya , bütün yaratıklar |
| âli |
yüce |
| âlûde |
bulaşmış , bulaşık , karışık |
| âlüfte |
kendini şaşırmış , sevgi yüzünden aklını fikrini kaybetmiş |
| amâde |
hazır |
| âmal |
emeller , istekler |
| amed |
gelme , geliş |
| âmel |
işler , yapılan uygulanan şeyler |
| an |
kısa zaman |
| anber |
güzel koku |
| andelib |
bülbül |
| andelibân |
bülbüller |
| anka |
masal kuşu |
| ar |
utanılacak şey , ayıp |
| arak |
ter |
| âram |
dinlenme , rahat etme |
| arz-ı hal |
durumunu bildirme |
| arzu |
istek , özleme |
| âsâ |
gibi , benzeyen , andıran |
| asan |
kolay |
| âsiyâb |
dünya , devlet |
| asla |
hiç bir zaman |
| asmân |
gök |
| âsude |
rahatlamış |
| âsım |
temiz , namuslu |
| atâ |
hediye , ihsan |
| ateş-bar |
ateş yağdıran , yakıcı |
| ateş-i zen-i can |
ruhu yakan , ruha ateş saçıcı |
| ateşin |
ateş gibi pek kızgın |
| âtufet |
lütuf , nezaket , şevkat |
| âtıfet |
sevgi , acıma |
| avare |
boş gezen |
| avaz |
ses , seda |
| avaze |
yüksek ses |
| aya |
şaşma , sorma , acaba anlamında |
| ayan |
açık , meydanda |
| ayine |
ayna |
| ayş |
yaşama , yiyip içme , zevk |
| azad |
kimseye bağlı olmayan , serbest düşünceli |
| azâde |
her türlü bağdan kurtulmuş |
| azar |
incitme |
| azurde |
incinmiş |
| aşikâr |
açık , belli |
| aşina |
bildik , tanıdık |
| aşiyân |
kuş yuvası , ev |
| aşk-perver |
aşk besleyen , sevgi arttıran |
| âşûb |
kargaşalık |
| âşüfte |
çıldırırcasına seven , ahlaksız , iffetsiz , çekici kadın |
| aşık |
birini seven , tutkun |
| aşıkan |
aşıklar |
| aşıkane |
aşıklara yakışır |
| bâb |
kapı |
| bâd |
rüzgar |
| bâğ-ban |
bahçevan |
| bâğçe |
bahçe |
| bade |
içki,şarap |
| badgân |
gözetici |
| bâdi |
sebeb |
| baha |
kıymet,değer,bedel,paha |
| bahr |
deniz |
| baht |
uğur,talih,yazı,kader |
| bahtiyar |
kutlu,mutlu |
| bahş |
bağış,ihsan |
| bâis |
sebeb |
| bâlâ |
yüksek,yüce |
| bang |
ses,seda,haykırma |
| bar |
yağdıran,saçan,serpen,dökülen anlamında |
| bâr |
yük,ağırlık,kez,defa,yemiş,meyve,kale,duvar |
| barân |
yağmur |
| bast |
yayma,açma,serpme |
| bedel |
bir şeyin yerini tutan |
| bedr |
dolunay,ondört gecelik ay |
| begâm |
isteğine kavuşmuş olan |
| behişt |
cennet,uçmak |
| beka |
bulunduğu yerde kalma |
| beli |
evet |
| bend |
bağlama |
| ber-murad |
emeline kavuşan,arzusu yerine gelen |
| berbâd |
kötü,fena,bozuk |
| berg |
yaprak |
| bergüzâr |
küçük hediye,hatıra,yadigar |
| bernâ |
genç |
| beste |
ezgi,hava,müzik |
| bestekâr |
besteci |
| beyn |
ara,aralık |
| beyt |
iki mısralık nazım |
| bezl |
esirgemeyerek sarfetme,bol bol,cömetçe verme |
| bezm |
sohbet meclisi,muhabbet yeri,yiyip içme |
| bezm-i mey |
şarap meclisi,içki meclisi |
| beşer |
insan |
| bi |
başlarına katıldığı kelimelerin anlamına olumsuzluk katar |
| bi-bedel |
bedeli olmayan |
| bi-çare |
çaresiz |
| bi-dâd |
sonradan ortaya çıkan |
| bi-hâb |
uykusuz |
| bi-haber |
habersiz |
| bi-insaf |
insafsız,acımasız |
| bi-karar |
kararsız |
| bi-mecal |
dermansız,zayıf |
| bi-neva |
nasipsiz |
| bi-pay |
ayaksız |
| bi-payan |
sınırsız,sonsuz,tükenmez |
| bi-perva |
korkusuz |
| bi-sebeb |
yok yere |
| bi-vefa |
vefasız,dönek |
| bidar |
uyanık |
| bigâh |
vakitsiz |
| bigâne |
yabancı |
| bihter |
en iyi |
| bihûd |
kendinden geçmiş |
| bihûde |
beyhude |
| bihûş |
baygın , kendinden geçmiş |
| bikes |
kimsesiz |
| billâh |
billahi,allah için |
| bimâr |
hasta |
| bister |
döşek |
| bitâb |
güçsüz |
| bizar |
bıkmış,usanmış,küsmüş |
| bizebân |
dilsiz |
| bû-bûy |
koku,güzel koku |
| buse |
öpme |
| bûsiş |
öpüş |
| bûstan |
bahçe,çiçek bahçesi |
| bühtan |
iftira |
| bülend |
yüce ,yüksek |
| büzürk |
büyük |
|
| câdu |
büyücü,çok güzel göz |
| caiz |
işlenmesinde suç olmayan ,olabilir,olur |
| çak |
yarık,yırtık,yırtmaç |
| câlib |
kendine doğru çeken,çekici |
| câm |
kadeh |
| can-bahş |
can veren,iç açan |
| can-feza |
taze hayat verici |
| can-gâh |
çok üzücü |
| can-sitan |
gönül alan |
| cânâ |
sevgili |
| cânân |
canlar |
| cânâne |
sevgili(kadın) |
| çâre-saz |
düşünen bulan |
| cây |
yer,uygun,münasip |
| cefa |
eziyet etme |
| cefa-cu |
cefa arayan,cefa eden |
| cefakâr |
cefa çekmiş olan |
| cem |
toplama,bir yere gitme |
| cemal |
güzellik |
| çemen |
çimen,yeşil alan |
| cenân |
yürek,gönül |
| çerağ |
aydınlatan ,açan |
| çerh |
felek,talih |
| cevr |
haksızlık edip incitme |
| çeşm |
göz |
| çeşm-i âhu |
ahu gözlü |
| çeşman |
gözler |
| cihan |
dünya,kıymet |
| cilve-ger |
cilve ve naz eden |
| civan |
genç |
| cûy |
akarsu,çay |
| cûş |
kaynama,coşma |
| cüda |
ayrılmış,ayrı düşmüş |
| cünûn |
delirme,çıldırma |
| cür'a |
yudum,içim |
| cürm |
suç |
|
|
| dâd |
şikayet,feryad |
| daire |
zilli büyük def |
| dâm |
tuzak |
| dâmân |
etek |
| dâr |
ev,yer,yurt |
| darbî |
darba ait |
| dehan |
ağız,fem |
| dehr |
zaman ,cihan |
| dem |
vakit,zaman,an |
| dem-â-dem |
her zaman sık sık |
| dem-saz |
uygun arkadaş |
| der-âğuş |
kucaklama sarma |
| derbeder |
perişan,dağınık,serseri |
| derd |
kaygı,tasa |
| derd-nâk |
derdli |
| derman |
çare |
| dert-mend |
kaygılı,tasalı |
| derûh |
yürek,kalb |
| derûn |
iç,içeri,dahil |
| dest |
el |
| dest-res |
isteğine eren |
| devran |
zaman,felek |
| deşt |
bozkır,çöl,ova |
| didâr |
güzel yüz,görme |
| dide |
göz |
| dil |
gönül,kalp,niyet |
| dil ruba |
gönül kapan,gönül alan,herkesi kendine aşık eden |
| dil-âram |
gönül bezeyici |
| dil-azar |
gönül inciten,hatır kıran,merhametsiz |
| dil-baz |
gönül eğlendiren,güzel söz söyleyen |
| dil-beste |
gönül bağlamış,aşık |
| dil-cû |
gönül arayan ,gönül çeken |
| dil-dâr |
birinin gönlünü almış olan , sevgili |
| dil-figâr |
gönlü yaralı |
| dil-harab |
gönlü yıkılmış |
| dil-hûn |
içi kan ağlayan |
| dil-i mahzun |
hüzünlü ,üzgün gönül |
| dil-i mecnun |
birini çok fazla sevip aklını kaçıran,aşık |
| dil-keş |
gönül çeken |
| dil-küşa |
iç acısı |
| dil-nüvaz |
gönül okşayan |
| dil-pesend |
gönüle hoş gelen |
| dil-sitan |
gönül zapteden güzel |
| dil-sûz |
yürek yakan,acıklı |
| dil-şâd |
gönlü hoş , sevinmiş |
| dil-şikar |
gönül avlıyan |
| dilber |
güzel,gönül götürücü |
| dirahşân |
parlak ,parlıyan |
| dîrig |
esirgeme |
| divane |
deli ,budala ,alık |
| dost |
sevilen ,sevişen kimse |
| dûçâr |
tutulmuş,yakalanmış |
| dûd |
kurt,böcek |
| duhter |
kız,kerime |
| dûr |
uzak |
| dûş |
omuz |
| dü |
iki |
| dür |
inci |
| dürûğ |
yalan |
| düzah |
cehennem |
|
|
|
|
| dâd |
şikayet,feryad |
| daire |
zilli büyük def |
| dâm |
tuzak |
| dâmân |
etek |
| dâr |
ev,yer,yurt |
| darbî |
darba ait |
| dehan |
ağız,fem |
| dehr |
zaman ,cihan |
| dem |
vakit,zaman,an |
| dem-â-dem |
her zaman sık sık |
| dem-saz |
uygun arkadaş |
| der-âğuş |
kucaklama sarma |
| derbeder |
perişan,dağınık,serseri |
| derd |
kaygı,tasa |
| derd-nâk |
derdli |
| derman |
çare |
| dert-mend |
kaygılı,tasalı |
| derûh |
yürek,kalb |
| derûn |
iç,içeri,dahil |
| dest |
el |
| dest-res |
isteğine eren |
| devran |
zaman,felek |
| deşt |
bozkır,çöl,ova |
| didâr |
güzel yüz,görme |
| dide |
göz |
| dil |
gönül,kalp,niyet |
| dil ruba |
gönül kapan,gönül alan,herkesi kendine aşık eden |
| dil-âram |
gönül bezeyici |
| dil-azar |
gönül inciten,hatır kıran,merhametsiz |
| dil-baz |
gönül eğlendiren,güzel söz söyleyen |
| dil-beste |
gönül bağlamış,aşık |
| dil-cû |
gönül arayan ,gönül çeken |
| dil-dâr |
birinin gönlünü almış olan , sevgili |
| dil-figâr |
gönlü yaralı |
| dil-harab |
gönlü yıkılmış |
| dil-hûn |
içi kan ağlayan |
| dil-i mahzun |
hüzünlü ,üzgün gönül |
| dil-i mecnun |
birini çok fazla sevip aklını kaçıran,aşık |
| dil-keş |
gönül çeken |
| dil-küşa |
iç acısı |
| dil-nüvaz |
gönül okşayan |
| dil-pesend |
gönüle hoş gelen |
| dil-sitan |
gönül zapteden güzel |
| dil-sûz |
yürek yakan,acıklı |
| dil-şâd |
gönlü hoş , sevinmiş |
| dil-şikar |
gönül avlıyan |
| dilber |
güzel,gönül götürücü |
| dirahşân |
parlak ,parlıyan |
| dîrig |
esirgeme |
| divane |
deli ,budala ,alık |
| dost |
sevilen ,sevişen kimse |
| dûçâr |
tutulmuş,yakalanmış |
| dûd |
kurt,böcek |
| duhter |
kız,kerime |
| dûr |
uzak |
| dûş |
omuz |
| dü |
iki |
| dür |
inci |
| dürûğ |
yalan |
| düzah |
cehennem |
|
|
| gamzede |
keder ve hüzne düşmüş |
| gerden |
gerdan,boyun |
| gonca-fem |
gonca gibi küçük ağızlı |
| gu |
söyleyen |
| gurub |
batma,batış,batıda görünmez olmak |
| gülnihal |
gül fidanı |
| gülşen |
gül bahçesi |
| hab-ü hayal |
hayal uykusu |
| hak |
toprak |
| hande |
gülüş |
| hasılı |
sonunda,işin sonunda,sözün kısası |
| hemçü |
gibi |
| hercai |
serseri,derbeder |
| heva |
istek,nefsin isteği,düşkünlük |
| hicab |
perde,örtü,utanma,kendini kusurlu sanıp insanlar arasından çekilmek |
| hub |
güzel,hoş,iyi |
| huri |
ahu gözlü,cennet kızları |
| hüma |
devlet kuşu,saadet,mutluluk |
|
|
|
| Jâle |
kırağı , çiğ |
| Jülide |
karmakarışık , dağınık |
| kadr |
itibar,değer,kıymet |
| kah-ı kerem |
lütuf,kerem,ihsan |
| kakul |
alnın üstüne sarkıtılmış saç |
| kelam |
söz,bir maksadı anlatan ifade |
|
| lâ'l |
kırmızı , al , dudak |
| lâ-büdd |
lazım , gerekli |
| lâç |
aldatma , oyun etme |
| lâhd |
mezar |
| lâhuri |
bir çeşit şal |
| lâhze |
bir bakış , bir göz atma |
| lâle-zâr |
lale bahçesi |
| lâne |
yuva |
| laubali |
kayıtsız , aldırmaz |
| lâyık |
yakışan |
| leb |
dudak |
| lem'a |
pırıltı |
| lerzan |
titreyen |
| lerziş |
titreme |
| letâfet |
hoşluk , güzellik , nezaket |
| levend-âne |
hızla , süratle |
| levm |
çekiştirme , paylama |
| leyâl |
geceler |
| leyl |
gece |
| leyl-ü nehar |
gece gündüz |
| leşker |
asker |
| lûtuf |
güzellik,hoşluk sağlamak, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| mali |
dolu |
| meftun |
büyülenmiş,hayran kalmış |
| meh |
senenin on ikide biri,ay |
| meh-i taban |
ay yüzlü sevgili |
| melahat |
güzellik |
| meram |
maksat,niyet,arzu,istek |
| mesrur |
sevinmiş,memnun,neşeli |
| mey |
şarap,içki |
| meyletmek |
bir tarafa doğru eğilmek,istek |
| mihr |
güneş |
| mihr-i cemal |
güneş gibi yüz |
| minnet |
iyiliğe karşı duyulan şükür hissi,birbirine iyilik etmek |
| miyan |
bel |
| mu |
kıl , tüy |
| muhabbet |
sevgi,sevme,sohbet |
| muhtasır |
bekleyen,gözleyen,hazır |
| na-ümid |
ümitsiz |
| nağme |
ahenk,güzel ses,avaz,ezgi |
| nafile |
boşuna,boş yere,faydasız |
| naz |
bir şeyi beğenmeyiş,şımarıklık,beğendirmek maksadıyla kendini ağır satma |
| nazar |
göz atmak |
| nev-nihal |
taze fidan |
| nevcivan |
delikanlı ,genç |
| nigeh |
bakış |
| nihan |
gizli,saklı,bulunamayan |
|
|
| payimal |
ayak altında çiğnenmiş |
| per-i ru |
peri yüzlü |
| peymane |
büyük kadeh,şarap bardağı |
| pür cefa |
cefa dolu |
| pür ede |
cilve dolu |
|
|
|
| rakib |
aynı şeyi elde etmek için çarpışanlar |
| rayet |
sancak,bayrak |
| reha |
bolluk,genişlik,kurtulma,kurtuluş |
| riyaz-ı huld |
cennet bahçeleri |
| ruh |
yanak,yüz,çehre |
| ruh-i taban |
parlak yüz |
| rusva |
rezil,kepaze,maskara,ayıpları meydana çıkarılmış |
| ruy |
yüz,cihet,çehre,sebep |
|
|
|
| sad pare |
parça parça olmuş |
| sagar |
içki bardağı, kadeh |
| semen |
baha,kıymet,değer,tutar,yasemen yaprağı |
| ser |
baş,tepe |
| sim-ten |
gümüş tenli,gümüş beyaz ve parlak tenli |
| sine |
göğüs,kalp |
| sitem-ebru |
çatık kaş |
| suşh |
sabah vakti,şafak zamanı,tan vakti |
| sıfat |
vasıflar,sıfatlar |
| şadan kılmak |
sevindirmek ,mutlu kılmak |
| şadeylemek |
neşelendirmek,sevindirmek |
| şeb |
gece,karanlık |
| şeb-bü |
gece korkusu |
| şeh-i hüban |
güzeller güzeli |
| şevk |
fazla arzu,hasret dolu istek,neşe,sevinç |
| şeyda |
aşk dan aklını kaybeden,divane,şaşkın |
| şuh |
şen,nazlı,hareketlerinde serbest olan |
| şule |
alev, ateş alevi,alevlenmiş odun |
| şuride |
perişan |
|
| tabiban |
doktorlar,hekimler |
| takat |
güç,kuvvet,iktidar |
| takdir |
kıymet vermek,değerini kıymetini bilmek,lüzumunu anlamak |
| tan |
tan yeri |
| tegafül |
bilmemezlikten gelme,bilmez görünmek,anlamamazlıktan gelmek |
| temaşa |
hoşlanarak bakmak,seyretmek,gezmek |
| teşrif |
susamış,susuz,pek hevesli,arzulu |
| turra turra |
kıvırcık saçın büklümleri |
| tut-i |
papağan cinsinden duyduğu sözleri ezberleyip insan taklidi yapan kuş |
| tığ |
kılıç |
|
|
|
| ufk |
ufuk |
| uhde |
söz verme |
| ukde |
düğüm |
| ummân |
büyük engin deniz |
| usûl |
tertip , düzen |
| uşşak |
aşıklar |
| üfkende |
düşkün , bağlı |
| üftâde |
düşmüş , düşkün |
| üftâde-menem |
ben senin düşkününüm , aşıkınım |
| üftâdegân |
düşkünler , tutkunlar , aşıklar |
| üful |
batma |
| ülfet |
alışma,alışkanlık,birisiyle münasebette bulunmak |
| ünsiyyet |
alışkanlık , düşüp kalkma |
| üslûb |
tarz , yol , biçim |
|
|
|
| yâb |
bulunan , ele geçen anlamıyla |
| yâd |
anma |
| yadigâr |
bir kimse veya nesneyi hatıra getirecek şey |
| yâr |
dost , sevgili |
| yârân |
dostlar |
| yegâne |
tek |
| yeksân |
düz |
| yeldâ |
uzun |
| yemin |
ye's |
|
| zâhid |
din emirlerine bağlı |
| zahm |
sıkıntı,eziyet |
| zahm-ı tir-i hicr |
ayrılık okunun yarası |
| zar |
inleyen,ağlayan |
| zarafet |
incelik |
| zebun |
zayıf , güçsüz , kuvvetsiz |
| zehr |
zehir , ağu |
| zehr-i hicran |
ayrılık zehiri , ayrılık acısı |
| zen |
vuran ,çalan anlamı ile |
| zerre |
pek küçük parça |
| zerrin |
altın |
| zevâl |
sona erme |
| zevrâk |
kayık |
| zîb |
süs |
| zîba |
süslü , yakışıklı |
| zikr |
anma |
| zinhar |
sakın , aman |
| zira |
çünki |
| ziver |
süs |
| zişân |
şanlı |
| zuhûr |
görünme |
| zulm |
haksızlık , eziyet |
| zühre |
çoban yıldızı |
| zülf |
yüzün iki yanından sarkan saç |
| zülf-i yar |
sevgilinin saçı |
| zürefâ |
zarif kimseler |
|
|
|
|
|
|
 |
|
Bu alan0131 g�t� i� flash player y�niz gerekmektedir.
|
|
|
 |
 |
|
|
IP adresi
